W poprzednim artykule, omawianie tradycyjnej Mszy Świętej zakończliśmy na przyjęciu Komunii Świętej i modlitwie komunijnej. Czas ten odpowiada niejako oczekiwaniu w Wielką Sobotę. Wkrótce jednak zostajemy przeniesieni do radości Zmartwychwstania.
Scena IX – Zmartwychwstanie
W ciszy Ołtarza, przez Komunię Świętą, Kapłan szczególnie staje się Drugim Chrystusem (łac. Alter Christus). Przechodzi na prawą stronę Ołtarza, i jak Zmartwychwstały, przychodzący do swoich Apostołów w zamkniętym Wieczerniku, zwraca się do wszystkich wiernych:
– Dominus vobiscum [Pan z wami] – a wierni tą rzeczywistość potwierdzają odpowiedzią – Et cum spiritu tuo [I z duchem Twoim]. Rozpoczyna się chwalebna, wielkanocna radość!
Kapłan odczytuje modlitwę Postcommunio. W tym czasie następuje ten cudowny okres Czterdziestu Dni, kiedy Zmartwychwstały Jezus przebywa wśród swoich wyznawców, Apostołów, uczniów, wiernych… Dla każdego ma czas, z każdym spotyka się w sposób szczególny i niepowtarzalny. Jest to przedsmak Nieba na ziemi. Chrystus umacnia, poucza, buduje… Chciałoby się się, aby ten czas trwał już wiecznie… Kapłan wyraża to słowami modlitwy:
– Per omnia saecula saeculorum [Przez wszystkie wieki wieków] – na co wszyscy wierni odpowiadają – Amen [Niech tak się stanie].
Scena X – Wniebowstąpienie
Po Czterdziestu Dniach, Chrystus wyprowadza swych uczniów na szczyt Góry Oliwnej (tej samej, na stokach której w Ogrodzie Getsemani rozgrywa się „Scena I” Mszy Świętej). Kapłan przechodzi wtedy na środek Ołtarza.
Uczniowie widzą swego Mistrza na ziemi po raz ostatni. Przed Wniebowstąpieniem, Chrystus mówi do nich:
– A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata (Mt 28, 20). Kapłan zaś odwraca się do wiernych i mówi:
– Dominus vobiscum [Pan z wami] – a wierni odpowiadają – Et cum spiritu tuo [I z duchem twoim].
Chrystus mówi do swoich uczniów:
– Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem (Mt 28, 19-20). Kapłan zaś mówi do wiernych:
– Ite, missa est.
Warto zatrzymać się nad tymi słowami. W Mszale z Opactwa Benedyktynów są one przetłumaczone: „Idźcie, Msza się skończyła.” Pokrewne tłumaczenie mówi: „Idźcie, Ofiara spełniona.” Istotnie, jest to zgodne z prawdą. Warto jednak przyjrzeć się też innym tłumaczeniom tego niejednoznacznego wyrażenia łacińskiego „Ite, missa est.” Są to: „Idźcie, jesteście rozesłani”, a dosłownie: „Idźcie, wspólnota Kościoła została/jest rozesłana/posłana.”
Zauważmy, iż taka interpretacja znacznie lepiej koresponduje ze słowami samego Chrystusa, wypowiedzianymi do swych uczniów tuż przed Wniebowstąpieniem. Dlatego osobiście, w tym miejscu Liturgii, preferuję tłumaczenie: „Idźcie, jest misja (do spełnienia)”, lub „Idźcie, (jesteście posłani) na misję.”
Po tych słowach, Jezus wstąpił do Nieba (Dz 1, 9). Uczniowie zaś oddali Mu pokłon i z wielką radością wrócili do Jeruzalem (Łk 24, 52). Kapłan natomiast pochyla się nad Ołtarzem i odmawia tzw. Ostatnią Modlitwę (łac. Placeat Tibi):
– Placeat tibi, sancta Trinitas, obsequium servitutis meae: et praesta, ut sacrificium quod oculis tuae majestatis indignus obtuli, tibi sit acceptabile, mihique, et omnibus proquibus illud obtuli, sit te miserante propitiabile. [O Trójco Przenajświętsza, niechaj Ci miłym będzie hołd służby mojej i spraw, aby ta Ofiara, którą ja niegodny zaniosłem przed oczy majestatu Twego, była Tobie przyjemna, mnie zaś i wszystkim, za których ją złożyłem, stała się przejednaniem dzięki Twemu miłosierdziu.]
Scena XI – Zesłanie Ducha Świętego
Pan polecił Apostołom nie odchodzić z Jerozolimy, ale oczekiwać obietnicy Ojca i przyobleczenia mocą z wysoka (Dz 1, 4; Łk 24, 49). Wszyscy oni trwali jednomyślnie na modlitwie razem z niewiastami, z Maryją, Matką Jezusa, i z braćmi Jego (Dz 1, 14). Kapłan pochyla się i całuje Ołtarz.
Nagle dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wichru, i napełnił cały dom, w którym przebywali. […] I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić. (Dz 2, 2,4) Kapłan zaś, Alter Christus, pochylony przed Tabernakulum, przyjmuje obietnicę Ojca – Ducha Świętego – i przekazuje ją na wiernych:
– Benedicat vos omnipotens Deus, Pater – Kapłan odwraca się do wiernych i udziela błogosławieństwa – et Filius (+), et Spiritus Sanctus. [Niech was błogosławi wszechmogący Bóg, Ojciec i Syn (znak krzyża), i Duch Święty.] – Amen – odpowiedzieli wszyscy zgromadzeni.
Zaraz też po Zesłaniu Ducha Świętego Apostołowie wyszli z ukrycia, a Kapłan podążył za nimi, przechodząc przy Ołtarzu na stronę Ewangelii. W Duchu Świętym zaczynają się dziać rzeczy nowe – następują narodziny Kościoła:
Stanął Piotr i przemówił donośnym głosem: „Mężowie izraelscy, słuchajcie tego, co mówię: Jezusa Nazarejczyka, Męża, którego posłannictwo Bóg potwierdził wam niezwykłymi czynami, cudami i znakami, jakich Bóg przez Niego dokonał wśród was, o czym sami wiecie, tego Męża, który z woli, postanowienia i przewidzenia Boga został wydany, przybiliście rękami bezbożnych do krzyża i zabiliście. Lecz Bóg wskrzesił Go, zerwawszy więzy śmierci, gdyż niemożliwe było, aby ona panowała nad Nim.
Wyniesiony na miejsce po prawicy Boga, otrzymał od Ojca obietnicę Ducha Świętego i zesłał Go, jak to sami widzicie i słyszycie. Niech więc cały dom Izraela wie z niewzruszoną pewnością, że tego Jezusa, którego ukrzyżowaliście, uczynił Bóg i Panem, i Mesjaszem.”
W wielu też innych słowach dawał świadectwo i napominał: „Ratujcie się spośród tego przewrotnego pokolenia!” Ci więc, którzy przyjęli jego naukę, zostali ochrzczeni. I przyłączyło się owego dnia około trzech tysięcy dusz. (Dz 2, 22-24, 33, 36, 40-41)
Kapłan bierze udział w narodzinach Kościoła, proklamując Nowy Początek w świetle Chrystusa:
– Initium sancti Evangelii secundum Joannem [Początek świętej Ewangelii według świętego Jana]:
In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. Hoc erat in principio apud Deum. Omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil quod factum est. In ipso vita erat, et vita erat lux hominum: et lux in tenebris lucet, et tenebrae eam non comprehenderunt. [Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, i Bogiem było Słowo. Ono to było na początku u Boga. Wszystko przez nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało. W Nim było życie, a Życie było Światłością ludzi, a Światłość w ciemnościach świeci, a ciemności Jej nie ogarnęły.]
Erat lux vera quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. In mundo erat, et mundus per ipsum factus est, et mundus eum non cognovit. In propria venit, et sui eum non receperunt. Quotquot autem receperunt eum, dedit eis potestatem filios Dei fiery, his qui credunt in nomine ejus. Qui non ex sanguinibus, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo nati sunt. [Było Światło prawdziwe, które oświeca każdego człowieka, gdy na ten świat przychodzi. Ono było na świecie, a świat przez nie został uczynion, a świat Go nie poznał. Do swego przyszło, a swoi Go nie przyjęli. Tym zaś wszystkim, którzy Go przyjęli, dało moc, by się stali synami Bożymi, tym co wierzą w Imię Jego, którzy nie z krwi, ani z pożądliwości ciała, ani z woli męża, ale z Boga się narodzili.]
Tu wszyscy uklękli i oddali chwałę Bogu:
– Et Verbum Caro Factum Est, et habitavit in nobis et vidimus gloriam ejus, gloriam quasi unigeniti a Patre, plenum gratiae et veritatis. [A Słowo Ciałem się stało i mieszkało między nami. I oglądaliśmy chwałę Jego, chwałę jako Jednorodzonego od Ojca, pełnego łaski i prawdy.]
– Deo gratias [Bogu niech będą dzięki.] – odpowiedzieli wszyscy wierni.
Kapłan zaś, napełniony Duchem Świętym, zaczął zstępować z Ołtarza, w stronę świata…
C.d.n.
Paweł Nycz-Wasilec
Linki do poprzedzających czterech części znajdziemy poniżej:
Część III – https://www.pobudka.org/2018/08/12/tryptyk-trydencki-czyli-dwanascie-scen-z-zycia-boga-i-czlowieka-iii/
